- Երևան
- Հետադարձ կապ
Առաջին խոշոր հնավայրը, որ հայտնի է Օխտը եղցի (յոթ եկեղեցի) անվամբ, գտնվում է Պտրեցիք գյուղից մոտ 8 կմ հյուսիս-արևմուտք, համանուն գետի աջ կողմում, գետափից մոտ 1,5 կմ հեռու, բարձր, անտառածածկ բլրի թեք լանջին [9]: Տեղանքն ունի հրվանդանի ձև: Այստեղ նկատվում են կանգուն, կիսավեր կամ հիմնահատակ քանդված 13 պաշտամունքային և աշխարհիկ շենքեր։ Նրանց վրա պահպանված մի քանի արձանագրություններում ընթերցվում է Սմպատ իշխան անունը։ Չորս եկեղեցիներից միայն մեկն է, որ պահպանվել է ամբողջովին: Հյուսիսային մասում գտնվող տապանատան խաչքարի արձանագրության մեջ ընթերցվում է.
«Թիւ Ոէ: 1158: Ես (Սմպատի որդի) Վասակայ կան (գնեցի զխ) աչս որդ) ոյ իմոյ Դաւ) թոնիս որ կիս (այրեա փոխ) եցաւ է Քս)»:
Իսկ խաչքարի ստորին կենտրոնական մասում կա այսպիսի մի արձանագրություն.
«Սմպատ Իշխան որ յի (Շեցեք)»:
Տապանատան նույն որմի շարունակության վրա նույնպես կան քայքայված արձանագրություններ` կրոնական ու աշխարհիկ բովանդակության տարբեր պատկերներով: Խաչքարը կերտված է սպիտակ տուֆից, նրա բարձրությունը 1,1 մետր է, իսկ միջին լայնությունը 65 սմ: Հեծյալների պատկերավանդակներով կարևոր արձանագրություններով, զարդախմբի նրբին, հյուսկեն ցանցով պատած խաչքարեր են շարված համալիրի հարավարևելյան ծայրամասի եկեղեցու ճակատի երկայնքով: Օխտը եղցուց արահետն տանում է դեպի բերդը: Այստեղ անտառի մեջ վեր է խոյանում մի հսկա ժայռ, որի վրա պահպանվում են հին պարսպի մնացորդները: Նրա շրջապատում հյուսիսային կողմում, այժմ էլ պահպանվում են հին շենքերի մնացորդներն ու գերեզմանաքարերը: Տեղացիներն պատմում են, որ այստեղ ապրող բնակիչները ստորգետնյա անցքով հասել են գետափ և այնտեղից խմելու ջուր տարել բնակիչների համար:
