Վերջին մարտը

Արցախյան շարժումը 20-րդ դարի վերջում Ադրբեջանը սանձազերծեց Հայ-Ադրբեջանական պատերազմի: Լավ զինված ադրբեջանական բանակը, ջոկատներից սկսեցին լայնածավալ հարձակումները Հայ-ադրբեջանական սահմանի ամբողջ երկայնքով: Պատերազմի հորձանուտում հայերը միացիալ ուժերով ստեղծեցին հայոց ազգային բանակ, որը կազմում էր մոտ 20-25 հազար: Ադրբեջանի բանակը 75-80 հազար:
Սակայն հայ նվիրյալները կարողացան հետ շպրտել թշնամու բոլոր գրոհները և ազատագրել Արցախը:
Հայ ազգի նվիրյալ որդիներից մեկն էլ Մաքսիմ Սամվելի Հարությունյանն է․ Մաքսիմ Հարությունյանը ծնվել է 1955 թվականի մայիսի 29 -ին մայրաքաղաք Ստեփանակաերտում։ Սավորել է թիվ 5 միջնակարգ դպրոցում։ Պարտադիր զինվորական ծառայության է անցել Մոլդովայի Ռենի քաղաքում։ Զորացրվելուց հետո վերադարձել է հայրենիք։ Ընդունվել և ավարտել է Ստեփանակերտի պետական մանկավարժական ինստիտուտի պատմության ֆակուլտետը։ Նա և ուսուցիչ էր և Ստեփանակերտի արտադրական կոմբինատի արտադրամասի պետ և հայրենանվեր ազատամարտիկ։ Մաքսիմը բնավորությամբ հանգիստ էր, անչափ բարի, նվիրված իր գործին, ընտանիքին, ընկերներին, հայրենիքին։
Արցախյան գոյամարտի առաջին իսկ օրերին Մաքսիմը կամավորգրվել է թիվ 3-րդ վաշտին։ Մասնակցել է Խոջալուի, Կրկժանի, Ավդալ-Գյուլափլուի, Լաչինի, Շուշիի ռազմական գործողություններին։
1992 թվականի հունիսի 11-ին Մարտակերտի շրջանի Նարեշտար գյուղի ազատագրման համար մարտը Մաքսիմի վերջին մարտը եղավ։ Ցավոք Մաքսիմն այդպես էլ չտեսավ ազատագրված Նարեշտար գյուղը։ Նա չէր սիրում, երբ իրեն հերոս էին անվանում, սակայն հերոսի մահով ընկավ մարտում։
Մաքսիմի զոհվելուց ամիսներ անց՝ 1993 թվականի մարտի 27-ին հայկական ՊԲ ստորաբաժանումները 3 տարբեր ուղղություններով սկսեցին Քելբաջարի ռազմական հենակետի ոչնչացման գործողությունը։ Հայկական ուժերին հաջողվել է նույն օրն ազատագրել թշնամու զավթած Նարեշտար, Աղդաբան, Չարեքտար, Թազաքենդ բնակավայրերը։
Մաքսիմ Հարությունյանը հետմահու պարգևատրվել է ՀՀ «Արիության համար», «Մայրական երախտագիտություն ՝ արցախի քաջորդիներին» մեդալներով։